كتێبی (گەشەپێدانی هەمەلایەنە)، یەكێكی ترە لە كتێبە بەپێزەكانی پ.د. عەلی قەرەداغی و تیایدا بەس لەو قەیرانانە دەكات كە ڕووبەڕووی جیهان دەبێتەوە لەم سەردەمەدا و چارەسەری گونجاویش دەخاتە بەر چاو بۆیان.
كتێبەكە دابەش دەبێت بەسەر چوار بەشی سەرەكیدا. نووسەر بەشی یەكەمی كتێبەكەی تایبەت كردووە بە پێناسەی گەشەپێدانی هەمەلایەنە لەڕووی زمانەوانی و دەستەواژەوە. دواتر پەیوەندی گەشەپێدان بە ئایینەوە ڕووندەكاتەوە و مەرجەكانی دەخاتە ڕوو. هەروەها باس لە ئاستەنگ و لەمپەرەكانی بەردەم گەشەپێدانی هەمەلایەنە دەكات لە جیهانی ئیسلامیدا، لە گرفتی نەخوێندەواری و نەفامی و دواكەوتن و زۆر شتی تر، كە زۆر لێهاتووانە پەنجە دەخاتە ئەو برینانەی لە جیهانی ئیسلامیدا هەن و پێویستیان بە ئاوڕ لێدانەوەیە. بەهەمان شێوە لە جۆرە جیاوازەكانی گرفتی گەندەڵی دەدوێت، وەك گەندەڵیی كارگێڕی و گەندەڵیی سیاسی و گەندەڵیی دارایی و گەندەڵیی ژینگەیی، كە بە وردی باس لە هەر یەكێك لەو جۆرانە دەكات و نمونەیان دەخاتە بەر دیدی خوێنەر و حوكم و زیانەكانیان نیشان دەدات. لە كۆتاییشدا چارەسەری ئیسلامی بۆ هەر یەكێك لەو گرفتانە پێشكەش دەكات.
لە بەشی دووەمدا باس لە گەشەپێدانی تاك دەكات، چ لە ڕووی ناوەكی و چ لەڕووی دەرەكییەوە، كە هەردوو جۆرەكە ڕوون دەكاتەوە و چۆنیەتی گەشەپێدانیان دەردەخات. لە سێیەم بەشدا، قسە لەسەر گەشەپێدانی كۆمەڵگە و دامەزراوەكانی دەكات، وەك ڕۆڵی خێزان و گرنگیی بوونی وەقف و سوودمەند بوونی هاوڵاتییان لێی.
لە چوارەم بەش و كۆتاییدا، نووسەر سەرنج دەخاتە سەر گرنگیی دەستەڵات و ڕۆڵی گەورەی لە گەشەپێداندا، هەروەها حوكمی ڕەشید وەك ئەو جۆرە فەرمانڕەوایەتییە دەناسێنێت كە گەشەپێدانی هەمەلایەنە دەهێنێتە دونیاوە. لەكۆتاییدا باس لە گەشەپێدانی ئابووری دەكات و هەندێ لە لەمپەر و كۆسپەكانی بەردەمی باس دەكات، وەك هەژاری كە چارەسەری ئیسلامیی پێویست بۆی دەخاتە ڕوو.
وردەكاریی سەرەكی لەبارەی كتێبەكەوە، ئەمانە دەگرێتەوە:
© پەرەی پێدراوە لە لایەن ئالوول ئایتی
سەرنجەکان